Qua báo cáo tài chính, các nhà đầu tư có thể tìm được các công ty có động lực tăng trưởng và lợi thế cạnh tranh bền vững, giúp nhà đầu tư biết được đó là doanh nghiệp thực sự xuất sắc hay chỉ là một doanh nghiệp tầm thường.  Để đọc và hiểu được các báo cáo tài chính , trước tiên chúng ta đi tìm hiểu tổng quan về các loại báo cáo này. 

Theo quy định có 04 loại báo cáo tài chính bao gồm: Bảng cân đối kế toán, báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh, báo cáo lưu chuyển tiền tệ và thuyết minh báo cáo tài chính. Các loại báo cáo này, thường được lập vào cuối mỗi quý, 6 tháng hoặc cuối năm. Tổng quan về các loại báo cáo này như sau:

1. Báo cáo Kết quả hoạt động kinh doanh 

Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh, cho nhà đầu tư biết doanh nghiệp đã kiếm được bao nhiêu tiền trong một khoảng thời gian; thông thường khoảng thời gian này là một quý, 6 tháng hoặc một năm... Qua báo cáo này, nhà đầu tư có thể biết được các chỉ tiêu quan trọng như doanh thu, các loại chi phí, lợi nhuận sau thuế mà công ty đạt được. Qua các chỉ tiêu này, nhà đầu tư biết được xu hướng lợi nhuận và sự nhất quán trong việc báo cáo kết quả kinh doanh của doanh nghiệp. Đây là các yếu tố quan trọng trong việc đánh giá một doanh nghiệp tăng trưởng mạnh hay chỉ là một doanh nghiệp tầm thường không có sự phát triển.

2. Bảng cân đối kế toán

Bảng cân đối kế toán của một doanh nghiệp, cho nhà đầu tư biết được tại một thời điểm nhất định, doanh nghiệp sở hữu bao nhiêu tài sản và cơ cấu nguồn vốn hình thành nên tài sản đó như thế nào.

Tài sản của một doanh nghiệp thường bao gồm các khoản như tiền mặt, hàng tồn kho, các khoản phải thu, các tài sản cố định như nhà cửa,  máy móc trang bị...Đây chính là các nguồn lực thúc đẩy sự phát triển của doanh nghiệp.

Ngoài tài sản, nhà đầu tư cần phải quan tâm đến cơ cấu nguồn vốn để hình thành nên các tài sản này. Nguồn vốn của doanh nghiệp bao gồm vốn chủ sở hữu và vốn vay. Mỗi loại nguồn vốn có những đặc tính riêng. Các nhà đầu tư thường sử dụng mối quan hệ giữa chúng để phân tích tình hình tài chính của doanh nghiệp. Từ đó nhà đầu tư có thể biết được công ty này có lợi thể cạnh tranh bền vững hay chỉ là một công ty yếu kém và chứa đựng nhiều rủi ro.

3. Báo cáo lưu lưu chuyển tiền tệ

Báo cáo lưu chuyển tiền tệ (hay còn gọi là báo cáo dòng tiền) là loại báo cáo tài chính dõi lưu lượng tiền mặt vào và ra khỏi doanh nghiệp trong một khoảng thời gian nhất định. Ví dụ dòng tiền Vào doanh nghiệp như: lợi nhuận sau thuế, các khoản tiền mà khách hàng trả trước, các khoản tiền mà doanh nghiệp vay ngân hàng... dòng tiền ra khỏi doanh nghiệp như: Tiền công ty trả trước cho khách, tiền công ty mua hàng tồn kho trong kỳ, tiền công ty mua sắm đầu tư tài sản. Báo cáo lưu chuyển tiền tệ giúp nhà đầu tư đánh giá được lợi nhuận mà doanh nghiệp làm ra là thực hay là ảo, tình hình quản trị dòng tiền và đầu tư của doanh nghiệp như thế nào

4. Thuyết minh báo cáo tài chính

Đây là loại báo cáo nhằm mục đích bổ sung, mô tả chi tiết, làm rõ hơn các mục trên các loại báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh, bảng cân đối kế toán, lưu chuyển tiền tệ. Ví dụ, Trên bảng cân đối kế toán có hạng mục đầu tư tài chính ngắn hạn. Nhưng không nói rõ chi tiết là gồm những khoản tiền nào và gửi ở đâu. Bản thuyết minh sẽ mô tả chi tiết hơn về vấn đề này. Khi đọc báo cáo tài chính, Nhà đầu tư nên đọc kỹ bản thuyết minh. Khi đó sẽ nắm rõ hơn về tình hình kinh doanh của doanh nghiệp và có quyết định đầu tư đúng đắn.