Nói về thị trường tiêu dùng, doanh số bán lẻ Việt Nam đạt 2.937 nghìn tỷ đồng trong năm 2017 (130 tỷ USD), tăng 10,9% và dự báo tăng trưởng 11,7% trong năm 2018 theo đồng VND. SSI Research dự báo thị trường tiêu dùng Việt Nam sẽ tiếp tục tăng trưởng khá trong nhiều năm tới, nhờ yếu tố thuận lợi về dân số và kinh tế vĩ mô.

Thay đổi thị hiếu

Cụ thể, những xu hướng tiêu dùng chính định hình tương lai của thị trường tiêu dùng Việt Nam bao gồm:

(1) Người tiêu dùng Việt Nam có xu hướng chi tiêu cho các sản phẩm giá cao để nâng cao chất lượng cuộc sống: Nhờ tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ, người tiêu dùng Việt Nam ngày càng chi tiêu cho hàng tiêu dùng không thiết yếu khi các nhu cầu thiết yếu.

(2) Kênh thương mại truyền thống (GT) vẫn sẽ chiếm ưu thế, nhưng thương mại hiện đại (MT) đang tăng trưởng nhanh: Ở Việt Nam, kênh GT chiếm 80%, MT chiếm 18%, và 2% đến từ thương mại điện tử trong năm 2017 theo Bộ Công Thương và nhiều nguồn khác. Tuy nhiên, tăng trưởng doanh thu bán lẻ trong kênh GT thấp hơn so với kênh MT trong những năm gần đây. Với người tiêu dùng ngày càng có lối sống bận rộn hơn, nhiều người ngày càng chuyển sang kênh MT và thương mại điện tử vì mục đích tiện lợi.

(3) Cửa hàng tiện lợi và siêu thị mini đang phát triển rất nhanh tại Việt Nam: Số lượng cửa hàng tiện lợi và siêu thị tăng gấp 17 lần, từ 147 năm 2012 lên hơn 2.500 cửa hàng vào cuối năm 2017. Mức tăng trưởng mạnh này dựa trên thống kê từ nhiều nguồn, với các đối thủ cạnh tranh khốc liệt để giành thị phần, bao gồm cả doanh nghiệp trong nước (Vinmart +, Bachhoaxanh, Co.op Foods, Satra Food) và nước ngoài (như Circle K, Family mart, 7-Eleven, …)

(4) Xu hướng mới Thương mại điện tử: Nhờ sự gia tăng nhanh chóng trong việc sử dụng internet, Việt Nam hiện có 64 triệu người sử dụng Internet (66% dân số) vào cuối năm 2017. 73% dân số sử dụng điện thoại di động, trong đó điện thoại thông minh vượt mức 70%, theo thống kê của Internet World. Trong khi đó, các trang web thương mại điện tử như Lazada, Tiki, Shopee, Sendo và các nền tảng xã hội như Facebook, Zalo, Viber, v.v ... đang bùng nổ trong những năm gần đây.

Nhu cầu hàng không thiết yếu gia tăng

Mặt khác, khi nhu cầu thiết yếu hàng ngày được đáp ứng đầy đủ, người tiêu dùng Việt Nam chi tiêu cho các mặt hàng không thiết yếu như quần áo, nội thất gia đình, điện thoại di động, ô tô hoặc du lịch.

Thực tế, hàng tiêu dùng nhanh (FMCG) có tăng trưởng thấp hơn mức tăng của tổng doanh thu bán lẻ và bắt đầu giảm gần xuống chỉ gần như tương đương với CPI từ năm 2013. Sau khi tăng trưởng ở mức hai con số trong giai đoạn 2011-2014, tiêu thụ hàng FMCG chỉ tăng từ 6-11% ở khu vực nông thôn, và chỉ 0-6% ở khu vực thành thị từ năm 2015.

Trong khi tiêu thụ hàng FMCG ở nông thôn thường có xu hướng biến động, do thu nhập của nông dân liên quan trực tiếp đến giá nông sản (phần lớn chịu ảnh hưởng bởi điều kiện thời tiết), tiêu thụ hàng FMCG ở khu vực thành thị chỉ cao hơn một chút so với lạm phát, cho thấy tăng trưởng hàng FMCG đã đạt đến điểm bão hòa ở khu vực thành thị.

Về khu vực, với sự nổi lên của tầng lớp trung lưu với mức sống được cải thiện, người dân sẵn sàng chi tiêu cho nhu cầu cá nhân. Người tiêu dùng Việt Nam cũng chi nhiều hơn cho mặt hàng tùy chọn như điện thoại thông minh, đồ gia dụng, xe hơi, đồ trang sức, du lịch… nhằm nâng cao chất lượng cuộc sống. Đây cũng là một cách làm tự hài lòng và khẳng định bản thân của người tiêu dùng Việt

Dựa trên xu hướng tiêu dùng được quan sát ở trên, SSI Research bày tỏ ưa thích các mã cổ phiếu của các công ty hàng tiêu không thiết yếu hưởng lợi từ nhu cầu đang thịnh hành hiện tại và triển vọng tăng trưởng mạnh như PNJ, MWG, FRT.

Đối với các công ty F&B hàng đầu như VNM, KDF, QNS, MCH, SSI Research hiện đang có quan điểm trung lập vì triển vọng tăng trưởng của các công ty này đã kém hấp dẫn hơn do nhu cầu giảm.

Nguồn: Trí thức trẻ